Ocena ryzyka zawodowego
Kodeks pracy art. 226
pracodawca ma obowiązek oceniać i dokumentować ryzyko zawodowe występujące na stanowiskach pracy, stosować niezbędne środki profilaktyczne zmniejszające to ryzyko oraz informować pracowników o ryzyku zawodowym związanym z wykonywaną przez nich pracą i o zasadach ochrony przed zagrożeniami.
Tworząc ocenę ryzyka zawodowego bierze się pod uwagę wpływ na zdrowie pracownika czynników fizycznych, biologicznych, chemicznych oraz innych, które mogą wpłynąć na zdrowie pracownika w perspektywie krótko jak i długoterminowej
Sporządzając ocenę ryzyka zawodowego należy brać pod uwagę różne czynniki mające wpływ na zdrowie pracownika. Link do Centralnego Instytutu Ochrony Pracy-Państwowy Instytut Badawczy – zawierający pomocne informacje przy tworzeniu oceny ryzyka zawodowego.
Ocena ryzyka stanowiska tworzona jest dla danego stanowiska pracy i powinna być aktualizowana przy zmianie czynników mających wpływ na pracującego w tym miejscu pracownika
Przykładowe zagrożenia zawadowe dla nauczyciela nauczania początkowego na podstawie Międzynarowej Karty Charakterystyki zagrożeń zawodowych
źdródło https://www.ciop.pl
Najważniejszymi zagrożeniami na stanowisku nauczyciela są hałas, stres, obciążenie aparatu mowy
Czynniki środowiska pracy związane z wykonywanym zawodem oraz ich możliwe skutki dla zdrowia
Czynniki mogące powodować wypadki
- upadek z poziomu wyższego na niższy, podczas ćwiczeń gimnastycznych, podczas wykonywania prac typu wieszanie dekoracji w salach lub na korytarzach szkoły
- upadek na tym samym poziomie, na śliskich nawierzchniach, spowodowane nieodpowiednim zabezpieczeniem wykładzin, dywanów, rozrzuconych zabawek, wykorzystywaniem do impregnacji podłóg nieodpowiednich preparatów itd.
- uderzenie o nieruchome przedmioty, uderzenia o biurka, krzesła
- wypadki komunikacyjne, podczas wycieczek i zajęć pozaszkolnych
- urazy głównie kończyn górnych, podczas pracy z ostrymi przedmiotami, nożyczkami podczas przygotowywania materiałów dydaktycznych
Czynniki fizyczne
- hałas, spowodowany głośnych zachowaniem dzieci, krzykami, piskami i płaczem
- porażenie prądem elektrycznym, podczas używania urządzeń elektrycznych
- przeciążenie strun głosowych, spowodowane prowadzeniem zajęć dydaktycznych, częstym podnoszeniem głosu, mogące doprowadzić do uszkodzenia strun głosowych i do powstania choroby zawodowej (guzki głosowe twarde, wtórne zmiany przerostowe fałdów głosowych, niedowład mięśni fałd głosowych)
Czynniki chemiczne i pyły
- substancje i mieszaniny chemiczne, zawarte w farbach, klejach, mogące powodować zatrucia, alergie skórne, oddechowe
- kurz, mogący przyczynić się do powstania alergii, roznoszący wirusy i bakterie
Czynniki biologiczne
- wirusy i bakterie chorobotwórcze (wirus Coronaviridae, ECHO, zapalenia wątroby typu A, Cytomegalovirus hominis, ludzki wirus upośledzenia odporności typu HIV-1, wirus opryszczki pospolitej, ospa wietrzna, wirusy grypy, odry, polio, gronkowiec złocisty, owsica)
Czynniki ergonomiczne, psychospołeczne i związane z organizacją pracy
- agresja, ze strony dzieci i rodziców
- obciążenie psychiczne, stres, nerwica, stała uwaga nad dziećmi, duża odpowiedzialność za bezpieczeństwo dzieci
Działania profilaktyczne
- odpowiednio zabezpieczać wykładziny dywanowe i dywany tak aby zapobiec ich podwijaniu się a tym samym ograniczyć możliwość potknięcia się i przewrócenia,
- organizować dobrze prace sprzątające – wykonywać je podczas trwania zajęć lekcyjnych (ograniczony ruch po korytarzach szkoły, przedszkola) lub jeśli to nie jest możliwe widocznie oznakować miejsca mokre tabliczkami informacyjnymi,
- nauczycielom zaleca się noszenie obuwia na płaskim obcasie, na niezbyt śliskiej podeszwie, tak aby ograniczyć możliwość poślizgnięcia się.
- podczas zabaw z dziećmi należy systematycznie sprzątać podłogę z leżących na niej przeszkód w postaci zabawek i innych mebli.
- meble przeznaczone dla dzieci muszą spełniać odpowiednie normy bezpieczeństwa i posiadać odpowiednie certyfikaty jakościowe i bezpieczeństwa,
- podczas projektowania miejsc zabaw, nauki dla dzieci należy tak planować ustawienie mebli aby nie przeszkadzały dzieciom oraz uniemożliwiały powstanie ewentualnych urazów.
Prace na wysokościach – szczególna ostrożność. Ważne badania lekarskie, stan techniczny drabin, podestów itp.
Wieszanie informacji, dekoracji może być bardzo niebezpieczne.
Nauczyciel powinien nauczyć się emitować poprawnie głosem podczas swojej pracy (oddychanie przeponą), zaleca się ograniczać nadmierne obciążenie narządu mowy, ograniczać poziom hałasu, często wietrzyć pomieszczenia, często spożywać napoje w temp. pokojowej. Należy systematycznie wykonywać badania profilaktyczne.
Należy dbać o częste wietrzenie pomieszczeń, zaleca się rezygnację z firanek i zasłon, w których często gromadzi się kurz lub jeśli to niemożliwe należy dbać o ich częste pranie. Zaleca się wycieranie tablic wyłącznie mokrą gąbką, co ogranicza pylenie kredy, lub rezygnację tablic kredowych
Dobrze jest organizować mało liczebne klasy, korzystać z szkoleń i warsztatów, podczas przerw korzystanie z “cichych” pomieszczeń. Organizowanie pokoi nauczycielskich w cichych miejscach szkoły lub zastosować elementy wygłuszające
w pomieszczeniu.
Podczas organizowania wycieczek należy zapewnić odpowiednie środki transportu , spełniające odpowiednie normy bezpieczeństwa
Każdy produkt chemiczny stosowany podczas pracy musi posiadać kartę charakterystyki oraz atest dopuszczający do pracy z dziećmi.
Pojemniki i opakowania powinny być oryginalne, szczelnie zamknięte. Przechowywanie w nieoryginalnych opakowaniach powinno być wyeliminowane lub ograniczone, jeśli nie jest to możliwe opakowanie musi być czytelnie i wyraźnie oznakowane.
Podczas pracy z ostrymi narzędziami należy zachować szczególną ostrożność, ewentualnie stosować przedmioty bezpieczne przeznaczone do pracy z dziećmi
Podczas pracy z urządzeniami elektrycznym należy zachować szczególną ostrożność. Wszystkie urządzenia elektryczne należy poddawać okresowym przeglądom pod względem ich stanu technicznego. Wszelkie usterki należy zgłaszać przełożonemu, a uszkodzone urządzenia należy wycofać z użytkowania.
Bardzo istotne jest dbanie o higienę psychiczną, aktywnie korzystać z przerw między zajęciami lekcyjnymi, jeśli to możliwe przebywać w miejscach cichych lub na świeżym powietrzu.
Wykonywać regularnie ćwiczenia fizyczne wspomagające pracę poszczególnych mięśni.
Codziennie pracować nad poprawą oddychania.